Göz küresi yaklaşık 6ml’lik bir hacme sahiptir. Küre şeklinde olan gözün hacimsel bütünlüğü, ön tarafta göz içi sıvısı (hümör aköz) arka tarafta ise göz içi jeli (vitreus) ile korunur. Vitreus statik bir yapıyken, aköz dinamik bir yapıdır. Çünkü korneanın derin katları ve lensin beslenmesi aközden geçirgenlikle (difüzyon) sağlanmaktadır.
Görsel-1: Göz tansiyonu (Glokom)
Metabolik artıklarla kirlenen ve besin maddeleri azalan aköz sürekli yenisi ile değiştirilmelidir. Dolayısıyla sürekli bir salgı ve direnaj (emilim) olmaktadır. Aköz gözü trabeküler ağ ve uveaskleral yoldan terk eder. Bu yolaklarla ilgili sorunlarda, emilim azalır ve göz içi basıncı artar.
Normalde göz içi basıncı 10-21 mmHg aralığındadır. 21mmHg’nin üstüne çıkıldığında göz siniri (optik sinir)’nin beslenmesi (perfizyonu) bozulur. Retina sinir lifi tabakasının da etlilenimiyle birlikte, göz sinirinde geri dönüşümsüz harabiyet (glokomatöz optik atrofi) meydana gelir. Hastalarda önce etraf görme (periferik görme) etkilenir, görme alanı daralmaları oluşur. Hastalarda göz içi basıncı düşürülmez ise görme alanı daralması devam eder ve hastalar dürbünden bakar (tübuler görme) hale gelir yani sadece santral görme kalır. Gerekli önlemler alınmaz ise zaman içinde bu görme de kaybolur ve hasta total körlüğe gider.
Göz içi basıncının düşürülmesi amaçlı aköz yapımını azaltan araçlar emilimi (drenajı) arttıran ilaçlar, göz sinirindeki harabiyeti azaltan ilaçlar (nöro protektif) kullanılır. Bazen tek, bazen kombine ilaçların kullanılması gerekebilir ancak ilaçlarla hedeflenen göz içi basıncına ulaşılamıyor ise lazer veya cerrahı prosedürlerin uygulanılması gerekebilir. Sinir lifi tabaka kayıpları, görme alanı kayıpları, optik sinir başındaki değişiklikler ancak hedef göz içi basıncına ulaşılması dahilinde durabilir.
Glokomun tedavisinde göz içi basıncının düşürülmesi daha kötüye gidişine engel olmak içindir. Hastalar, göz içi basınç takipleri, optik sinir değişiklikleri, görme alanı değerlendirmeleri, retina sinir lifi ve optik sinir başı tomogrofileri ile takip edilmelidir.