Göz kapaklarının en önemli görevi uykuda gözü kapatmaktır. Gün içinde kırpma refleksi ile 30 sn de bir olan açılıp kapanma uykuda sadece kapanma olarak izlenmektedir. Üst ve alt göz kapağı açtırıcı (retraktör) kasları farklı kaslarken, her iki göz kapağını kapattıran (protraktör) kas orbiküler kastır. Dolayısıyla açtıran kaslar aktifken kapaklar açıktır (gündüz uyanıkken) , göz kapaklarının kapatılmasını sağlayan orbiküler kas aktifken de (gece uyurken) kapaklar kapalıdır. Bu dengeli olarak işleyen bir sistematikle devam eder.

Göz Kapakları Uykuda Gözü Kapatmazsa Ne Olur?

Herhangi bir sebeple uykuda gözlerin kapatılamadığı durumlarda çok ciddi göz problemleri ile karşı karşıya kalınır. Uyku halinde kırpma refleksi olmadığı için göz açıkta kalır ve göz yüzeyi özellikle kornea ve konjonktiva kurur (ekspojur keratopati). Bu kuruma ile korneada epitel soyulmaları, saydamlığın kaybolması (lokom), kornea keratinizasyonu gelişecektir.

Göz Kapakları Neden Kapatılamayabilir?

Lagoftalmus bazen konjenital olabildiği gibi çoğunlukla da edinsel olmaktadır. Edinsel olguların büyük bir çoğunluğunu Fasiyal paraliziler (yüz siniri felçleri) oluşturmaktadır. Fasiyal paraliziler geçici olabildiği gibi kalıcı da olabilmektedir. Diğer nedenler içinde taravmalara  bağlı gelişen skarlar da kapakların kapatılmasına engel olabilir. Geçirilen derin cilt  enfeksiyonları da kapanmayı engelleyebilir. Bunların dışında lepra zemininde de sinir harabiyetine (denervasyonlara)  bağlı gelişen kapak deformiteleri sonucunda lagoftalmus  gelişebilir.

Göz Kapaklarının Kapatılması İçin Neler Yapılabilir?

Lagoftalmus ve yol açacağı sorunlar; telafisi mümkün olmayan arazlara yol açabileceği ön görülerek en kısa zamanda göz kapaklarının uykuda gözü kapatacağı hale getirilmesi zorunludur. Göz kapaklarının fonksiyonu yeniden restore edilmelidir.

Görsel-1: Lagoftalmus

Bu nedenle geçici fasiyal paralizilerde gece uyku öncesi  göz kapağı göz pomadı ve flasterle kapatılmalıdır. Asla korneanın kurumasına müsaade etmemek gerekir. Kalıcı fasiyal paralizilerde ise farklı yöntemler uygulanabilir. Göz kapaklarının dış taraftan birbirine dikilmesi (lateral tarsorafi) veya totale yakın tarsorafiler yapılabilir. Ayrıca üst kapak altına altın implantlar konularak kapak ağırlığı artırılarak kapanması sağlanabilir. Bu girişimler 30-45 dk sürecektir. Kayda değer bir komplikasyonu yoktur. Nadiren revizyonel ikinci cerrahi gerekebilir. Tam iyileşme 1-2 hafta sağlanır.

Göz Kapaklarını Kapanır Hale Getirmek İçin Hekim Tercihi Önemli Midir?

Küçük işten büyük sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle zamanında etkin girişimlerin planlanması şarttır. Uygulanacak cerrahi prosedüre karar verme, uygulama ve takip etme muhakkak ki tecrübe gerektirir. Lagoftalmuslu bir hastanın ameliyatı ve takibi mutlaka bir oküloplastik cerrah tarafından yapılmalıdır.